Filtre kahve, 120 yıllık kısa bir tarihe sahip olmasına rağmen günümüzün en sevilen ve en çok tercih edilen kahve türlerinden biridir. Evde, ofiste ve dışarıda biz kahveseverlerin en kolay ulaşabildiği kahve türüdür. Kolay hazırlanabilmesi ve sahip olduğu eşsiz aromasıyla kahve keyfimizin en gözde parçasıdır.
Bu yazımızda filtre kahvenin icadından, çeşitli demleme yöntemlerine kadar tüm konuları en ince ayrıntısına kadar açıkladık ve sizlere sunduk. Yazıyı tamamladıktan sonra filtre kahve konusunda ustalaşacak ve doğru tercihlerle çok daha iyi filtre kahveler hazırlayacaksınız.
Kahveniz hazırsa yazımızı okumaya başlayabilir ve bu eşsiz kahve kültürüne ilk adımınızı atabilirsiniz.
Filtre Kahve Nedir?
Filtre kahve, kullanılan ekipman türüne uygun olarak öğütülmüş kahve tanelerinin sıcak su ile demlenmesi ve işlem sonunda demlenen kahvenin posasından süzülerek ayrılmasıyla elde edilen kahve türüdür. Filtre yardımıyla kahve posası ve demlenen kahve birbirinden ayrıldığı için filtre kahve ismi verilmiştir. Pürüzsüz, akışkan bir kıvama sahiptir ve diğer kahve türlerine göre yoğunluğu düşüktür. Taşınabilir ve kullanışlı ekipmanlarla kolayca hazırlanabildiği için diğer kahve türlerine göre daha pratiktir.
1. ve 2. nesil kahve kültürlerinde kendisine geniş bir yer bulamayan filtre kahve, 3. nesil kahveciliğin yaygınlaşmasıyla beraber hızla gelişmiş, yeni yöntemlerle lezzet ve sunum konusunda zirveye ulaşmıştır.
Filtre Kahve Nasıl İcat Edildi?
Filtre kahve, günümüzden yaklaşık 120 yıl önce icat edilmiştir. Filtre kahveniz yayılım hızını ve popülaritesini düşündüğümüzde çok daha köklü ve eski bir kahve kültürü olması daha mantıklı geliyor, fakat aslında oldukça yeni bir kahve türüdür.
1908 senesinde Almanya’nın Leipzig kentinde, Melitta Bentz isimli Alman kadın mucit ilk filtreyi kullanmıştır. Kahve içmeye çok meraklı olan Bentz, içtiği kahvede taneciklerle karşılaşmak istemiyordu. Her demlemeden sonra kahve posasını kaşık ile ayırmaktan yoruldu ve bunu önlemek için bir yöntem arayışına girdi. Plastik bir kabın üzerini çivi yardımıyla deldi. Ardından bu aparatın üstüne oğlunun defterinden kopardığı kağıdı huni biçimine getirip yerleştirerek ilk kahve filtresini geliştirdi. Deneme sonucunda başarılı olan 35 yaşındaki Bentz, geliştirdiği ürünün patentini aldı, “Melitta” isminde bir marka oluşturarak ürünü tüm kahveseverlerle paylaştı. Bu şekilde filtre kahve dünya geneline yayılmış oldu. Günümüzde de aktif olarak çalışmalarını sürdüren Melitta markası, Alman Mucit Bentz’in torunları tarafından yönetiliyor.
Bu yöntemle filtre kahve kültürünü başlatan Bentz’in geliştirdiği ürün, farklı kişiler ve markalar tarafından örnek alındı. Bu prensiple yola çıkan yeni mucitler çok daha farklı ve gelişmiş ekipmanlar üreterek filtre kahve kültürüne katkı sağladı ve filtre kahvenin günümüze ulaşmasını sağladı.
Filtre Kahve Nasıl Yapılır?
Filtre kahvenin icadından günümüze kadar pek çok demleme ekipmanı geliştirilmiştir. Kullanılan filtre türüne göre birbirinden ayrılan bu ekipmanlar, kendilerine özgü demleme süreleri ve demleme yöntemleriyle farklı aromaların açığa çıkmasını sağlıyorlar.
Kağıt, metal ve bez olmak üzere üçe ayrılan filtre türlerinde temel farklar kağıt ve metal filtre arasındadır. Günümüzde kullanılan yaygın demleme ekipmanlarından yalnızca syphon bez filtreye sahiptir.
French press nedir? French press ile filtre kahve nasıl demlenir?
French press, filtre kahve demlemeye yeni başlayanların en çok tercih ettiği ekipmandır. Metal filtreli bir ekipman olduğu için maliyeti düşüktür. Tercih edilmesinin en büyük sebebi kolay ve kullanışlı yapısıdır. Kalın filtrelidir ve demlenen kahve gövdeli, yoğun bir dokuya sahiptir. Demleme sırasında mikro kahve tanecikleri suyun içine karışarak kahvenin aromasını artırır.
French press ile kahve demlerken 300 ml su için 18 gram kahve kullanılır. İlk olarak ekipman ve kupa sıcak su ile ısıtılır. Bu sayede kahvenin çabuk soğuması önlenir. Ardından Kalın öğütülmüş kahve French pressin içine yerleştirilir.Tüm kahveyi ıslatacak kadar su eklenir ve 30 saniye boyunca beklenir. Bu aşamaya ön demlenme denir ve aromayı artıran etkenlerden biridir. Daha sonra suyun kalanı ilave edilerek istenen sertlik seviyesine göre 4-6 dakika arası demlenmeye bırakılır. Demleme sonlandıktan sonra üstteki aparat aşağı yönlü itilerek kahve posasının alt kısımda sıkışması sağlanır. Demlenen kahve fincana aktarılır ve servise hazırdır.
V60 nedir? V60 ile filtre kahve nasıl demlenir?
V60, filtre kahve demlemek için en ideal ekipmanlardan bir tanesidir. Geçirgenliği düşük bir kağıt filtreye sahiptir. Demlenen kahve berrak ve pürüzsüz olur. Üçüncü nesil nitelikli çekirdeklerin demlenmesinde en çok tercih edilen ekipmandır.
V60 ile kahve demlerken 300 ml su için 18 gram kahve kullanılır. Öncelikle v60 kupanın üzerine yerleştirilir ve içine filtre kağıdı koyulur. Kahveye kağıt tadı geçmemesi için ve kahveniz hızlı soğumaması için tüm ekipmanlar sıcak su ile ıslatılır. Ardından v60’ın üzerine kahve koyulur ve tüm kahveyi ıslatacak kadar su eklenerek ön demleme yapılır. 30 saniyelik bekleyişin ardından sıcak su, dairesel hareketlerle kahvenin üzerine gezdirilir. Kahve taneciklerinin arasından süzülerecek fincana dökülen kahve, içime hazırdır.
Chemex nedir? Chemex ile filtre kahve nasıl demlenir?
Chemex, sahip olduğu estetik görüntü ile ön plana çıkan bir kahve demleme ekipmanıdır. 1941 senesinde Peter Schlumbohm isimli Alman mucit tarafından tasarlanmıştır. Demlenme şekli v60 ile bire bir aynıdır. 3 cup, 6 cup ve 8 cup’lık üç farklı boyutu bulunan chemex bu özelliğiyle her kitleye hitap etmektedir.
Aeropress nedir? Aeropress ile filtre kahve nasıl demlenir?
Geldik kampçıların ve yol tutkunlarının kahvesine! Aeropress, amacından farklı olarak bir oyuncak tasarımcısı tarafından 2005 yılında icat ediliyor. Oldukça sağlam, dayanıklı yapısı ve hızlı demleme özelliği ile de yolculuk sırasında filtre kahve içmek isteyenlerin vazgeçilmezi olmuş durumda!
Aeropres ile kahve demlerken ilk olarak ekipmanınızı ısıtın. Ardından 17 gram kahve ve 50 ml suyu içerisine ekleyerek karıştırın ve ön demleme için bir süre bekleyin. Daha sonra 180 ml su ilave edin. Filtre kağıdını da yerleştirdikten sonra aeropressi kupanın üzerine yerleştirin ve 30 saniye boyunca pressleyin. Bu aşamanın sonunda kahveniz hazır olacaktır.
Syphon nedir? Syphon ile filtre kahve nasıl demlenir?
Syphon, görsel anlamda en başarılı filtre kahve demleme ekipmanıdır. Hem kendi görüntüsü, hem de demleme sırasında kahve ve suyun hareketi müthiş bir seyir zevki ortaya çıkarır. 1850 yılında İskoç Robert Naiper tarafından tasarlanarak filtre kahve sektörünün bir parçası haline gelmiştir. Bez filtrenin kullanıldığı tek filtre kahve demleme ekipmandır
3 bölmeden oluşan syphonda ilk bölümü ispirtoyla çalışan bir ocaktır. Isınan su ekipmanın içindeki zincir ile üst hazneye yükselir. Ardından kahve, tortularıyla beraber en üst hazneye yükseliyor ve demleme işleminin sonunda posası tekrar orta hazneye iniyor.
Metal Filtre ve Kağıt Filtre Arasındaki Farklar Nelerdir?
Filtre çeşitlerinin kendi aralarında lezzet, kullanım ve ekonomi yönünden farkları bulunmaktadır. Metal filtreli ekipmanlar kahve içerisine mikro tanecikler geçirdiği için demlenen kahve daha yoğun ve gövdeli olur. Kağıt filtreli ekipmanlarla hazırlanan filtre kahve ise çok daha berraktır.
Temizlik konusunda metal filtreli ekipmanların her demleme sonrası yıkanması gerekir. Örneğin bir French pressin temizliği çok önemlidir. Kahveyi içen kişinin sağlığı ve kahvenin lezeti için ekipman içerisinde eski demlemeden herhangi bir kalıntı bulunmaması gerekir. Kağıt filtreli ekipmanlarda ise kullanılan filtre tek kullanımlıktır. her demlemede değişir. Bu nedenle kağıt filtreki ekipmanların kullanımı daha pratiktir.
Filtre çeşitlerini ekonomik anlamda karşılaştırdığımızda metal filtreli ekipmanların maliyetinin daha düşük olduğunu görüyoruz. Kağıt filtreler tek kullanımlık olduğu için sürekli yenisinin alınması gerekiyor. Metal filtreli ekipmanlar ise temizlenerek tekrar kullanıldığı için uzun vadede daha karlıdır.
Filtre Kahvenin Faydaları Nelerdir?
- Sabahın erken saatlerinde içilen bir fincan kahve, kişinin daha zinde olmasını ve güne daha enerjik başlamasını sağlar.
- Odaklanmayı artırarak çalışma-ders performansını yükseltir ve kişinin daha kolay ezberlemesine, okuduğunu daha kolay anlamasına yardımcı olur.
- Yapılan araştırmalarda düzenli kahve tüketiminin, alzheimer gibi unutkanlığa sebep olan hastalıklara yakalanma riskini ciddi oranda düşürdüğü tespit edilmiştir
- Kafein alımı, baş ağrısını önlemek için en etkili yöntemlerden biridir.
- Sporcularda ağrı-acı hissini azaltır ve antrenman performansına olumlu yönde katkı sağlar.
Filtre Kahvenin Zararları Nelerdir?
Aşırı kahve tüketimi, çarpıntıya sebep olabilir ve kişiye bu yönden rahatsız eder. Nabzı hızlandırarak vücut ısısının yükselmesine sebep olur. Ayrıca geç saatlerde içilen kahve, kişinin uyku düzeninin bozulmasına yol açar.
Bunların dışında kafeine özel bir alerjisi bulunmayan kişilerde aşırı tüketimden kaçınıldığı sürece herhangi bir olumsuz etkiye sebep olmaz.
Neden Filtre Kahve Tüketmeliyiz?
-
Filtre Kahve Doğaldır
Filtre kahve yapımında kullanılan kahve çekirdekleri tamamen doğaldır ve topraktan çıktığı haliyle, yalnızca doğal işlemlere maruz kalarak hazırlanır. Herhangi bir katkı maddesi yer almaz ve kimyasal işleme maruz bırakılmaz. -
Filtre Kahve Sağlıklıdır
Filtre kahvenin saymakla bitmeyen faydaları bulunur. Hem sağlığa, hem de kişinin fiziksel ve zihinsel aktivitelerine doğrudan katkı sağlar. Kanser türlerine ve cilt hastalıklarına karşın kafein alımı tavsiye edilir ve filtre kahvede bolca bulunur. -
Filtre Kahve Lezzetlidir
Herkesin damak zevki farklı olsa da en çok çeşide sahip kahve türü, filtre kahvedir. Yüzlerce yöreye ait sayısız çiftlikte yetiştirilen filtre kahvelerden kendinize uygun bir kahve bulmanız kaçınılmazdır. Bu nedenle doğru çekirdekler hazırlanmış ve iyi demlenmiş bir filtre kahvenin lezzetine kimse hayır diyemez. -
Filtre Kahve Havalıdır
Her yiyecek ve içeceğin kendine özgü bir tarihi ve kültürü vardır. Kahvenin tüm dünyaya yayılan eşsiz tarihi ve geniş kültürel değerleriyle farklı bir yeri vardır. Filtre kahve hakkında yeterli ve doğru bilgi ile her ortamda insanların size kulak vermesini sağlayabilir, meraklısını etkileyebilirsiniz. -
Filtre Kahve Birleştiricidir
Arkadaş ortamlarının ve samimi aile buluşmalarının en keyifli içeceği filtre kahvedir. Arkadaşınızla, ailenizle veya yeni tanıştığınız kişilerle birer fincan filtre kahve içerek bağlarınızı güçlendirebilir, yeni tanıştığınız kişilerle kolayca samimi olabilirsiniz. -
Filtre Kahvede Bolca Kafein Bulunur
En çok kafein içeren doğal gıda kahvedir. Kullanılan kahve gramajı itibariyle de en yüksek kafein filtre kahvede bulunur. Kafeinin sihirli etkileriyle yukarıda saydığımız gibi sağlık, odaklanma, fiziksel performans gibi pek çok konuda fayda sağlayabilirsiniz. -
Filtre Kahve Yağ Yaktırır
Filtre kahve ve diğer kahve türlerinin metabolizmayı hızlandırma özelliği bulunur. Bu sayede daha çok kalori harcar ve yağ yakarsınız. Özellikle spor öncesi içilen kahve yağ yakım hızınızı doğrudan etkiler. Aynı zamanda filtre kahvenin tok tutma özelliği bulunduğu için öğünlerinizi kontrol etmenizi sağlar.
Filtre Kahvenin Yükselişi: 3. Nesil Kahvecilik Nedir?
Filtre kahve kültürünün gelişmesine ve yaygınlaşarak günümüzdeki değerine ulaşmasında 3. nesil kahve akımının çok büyük etkisi olmuştur. Öncelerde sınırlı sayıda çekirdek çeşidinin olduğu, özensiz ve seri üretim makinelerde kavrularak bilinçsizce tüketilen filtre kahve, 3. nesil kahvecilik ile birlikte işin ustaları tarafından hazırlanmaya başlanmış ve çiğ çekirdeğin işlenmesinden demlenerek sunulmasına kadar her aşaması üst düzey aromaya ulaşabilmek için tasarlanmıştır.
Üçüncü nesil kahvecilik, kahveden beklentinin çeşitlenerek arttığı ve üreticinin buna uygun yöntemlerle kahve niteliğini yükselttiği akıma verilen isimdir. Yöresel kahve çekirdekleri uygun biçimde işlenir, doğru profille kavrulur, en taze haliyle demlenerek müşteriye sunulur. Kısacası üretimden tüketime her aşamanın ustaca gerçekleştirildiği kahve akımıdır.
Lezzeti Filtre Kahve Hazırlamak İçin Bilmemiz Gerekenler
Filtre kahve demlemek her ne kadar kolay ve pratik olsa da, lezzetli yapabilmek için özen ve emek gerekir. En yüksek aroma değerine ulaşabilmek için dikkat edilmesi gereken pek çok nokta bulunuyor. Bu tüyolardan bir tanesi bile eksik olursa demlenen kahve sizi tatmin etmeyebilir.
1) Taze kahve kullanın
Filtre kahvenin aromasını en çok etkileyen unsurlardan biri kahvenin tazeliğidir. Aldığınız kahve öğütülmüşse tazeliğini korumak için hava almayacak şekilde saklamanız ve 15 gün içinde tüketmeniz gerekir. En etkili yöntem ise bir değirmen alıp demleme öncesi öğütmektir. Bu sayede her daim taze kahve içebilirsiniz.
2) Ön demleme yapın
Ön demleme yapmak kahvenin aromasını doğrudan etkiler ve yükseltir. Ön demleme mantığı her ekipman için aynıdır. French press üzerinden örnek vermek gerekirse, French presse kahvenizi ekleyin ve tüm kahveyi ıslatacak kadar su ilave ederek 30 saniye bekleyin. Ardından suyun kalanını ilave edin. Bu şekilde ön demlenme gerçekleşmiş olur. Burada kahvenin köpürmesi ve kabarması, taze olduğunu gösterir.
3) Su sıcaklığını doğru ayarlayın
Kahvenin yanmaması ve istenmeyen aromaların açığa çıkmaması için su sıcaklığı iyi ayarlanmalıdır. Yüz derecede kaynayan su kahvenizi yakacaktır. Bu nedenle su kaynadıktan sonra kenara alıp bir dakika boyunca beklemek, 90 derece civarına inmesini sağlar. Bu sıcaklıktaki su, kahve demlemek için idealdir.
4) Kahve-su oranını iyi belirleyin
Filtre kahve demlerken kahve gramajını az koymak, çok sulu bir kıvam ve düşük aromalı kahve meydana getirir. Kahve gramajını fazla tutmak ise demlenen kahvenin acılaşmasına sebep olur. Bu nedenle kendinize uygun kahve-su oranını bulmanız gerekir. 300 ml’lik bir fincan için 15-20 gram arasında kahve kullanarak kendiniz için en uygun reçeteye ulaşabilirsiniz.
Filtre Kahve Nasıl Tatlandırılır?
Filtre kahveyi lezzetlendirmek ve kendi damak tadınıza uygun hale getirecek ilaveler yapabilmeniz için etkili yöntemler vardır. Bu ilavelerden verim alabilmek için dikkat edilmesi gereken birkaç önemli püf nokta bulunuyor.
-
Süt eklemek:
Pek çok kişi filtre kahveyi ağır, sert bulduğu için veya sütle birlikte oluşan aromadan hoşlandığı için tercih edebiliyor. Süt eklerken kahvenin sıcaklığını kaybetmemesi ve doğru kahve ile karıştırılması çok önemli. Asiditesi yüksek, çiçek ve meyve aromalarının ağırlıkta olduğu kahvelere eklenen süt ortaya kötü bir karışımın çıkmasına neden olabilir. Kahve ile sütün uyumlu olması için kullanılan kahvenin koyu olması ve çikolata, kakao gibi aromalara sahip olması gerekir.
Sütün sıcaklığı ise ilave edilecek miktara göre doğru ayarlanmalıdır. Demlenen filtre kahvenin üzerine eklenen süt, kahvenin soğumasına neden olabilir. Çok az miktarda yapılan süt ilavesinde sütü ısıtmaya gerek kalmaz fakat eklediğiniz süt miktarı fazlaysa mutlaka ısıtmalısınız. -
Kakao eklemek:
Filtre kahvenin ile kakaoyu karıştırmak bir başka tatlandırma yöntemidir. Kakaoyu doğrudan kahvenin içine koyarsanız çözünmeyeceği için rahatsız edebilir, bu nedenle demleme sırasında eklemeniz gerekiyor. V60, kağıt filtreli makineler gibi demleme ekipmanlarında kahvenin üstüne az miktar kakao ekleyerek aromasını vermesini sağlayabilirsiniz. French press gibi metal filtreli ekipmanlarda kakao posası kahveye karışacağı için rahatsız edici bir kıvam oluşabilir. -
Çikolata-karamel eklemek:
Filtre kahve ile birlikte şekerli tatları yakıştırıyorsanız erimiş çikolata veya karamel ilavesi yapabilirsiniz. Bir cezvenin içerisinde çikolata veya karameli uygun kıvama getirerek kahvenin üzerine ekleyin ve karıştırın. Bu şekilde hem bütün kahveye yayılarak kıvamlı bir yapıya sahip olur, hem de arzuladığınız aromayı elde etmiş olursunuz.